Ολοκληρώθηκε, με μεγάλη συμμετοχή και πολλά θετικά σχόλια, το Σάββατο 25 Νοεμβρίου του 2023 το διήμερο διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα: Η Υπαρξιακή ψυχοθεραπεία σε διάλογο με την τέχνη, που διοργανώθηκε από το «Γίγνεσθαι», την Ελληνική Εταιρεία Υπαρξιακής Ψυχοθεραπείας.

Η πρώτη μέρα του σεμιναρίου ξεκίνησε με την παρουσίαση της Αγγελικής Λιανού, ψυχολόγου και υπαρξιακής ψυχοθεραπεύτριας, η οποία εισήγαγε το κοινό στην ιδέα της ψυχοθεραπευτικής έκφρασης μέσω των τεχνών. Η Αγγελική αναφέρθηκε στις υπαρξιακές και φιλοσοφικές δυνατότητες της τέχνης που στόχο έχουν μια διαφορετική θεραπευτική διεργασία που βασίζεται κυρίως στο φαινομενολογικό βλέμμα και ενεργοποιείται μέσα από την τέχνη. Σε όλη της την παρουσίαση περιέγραψε και ανέλυσε, με παραδείγματα από τη δική της πρακτική, πολλά από τα κοινά χαρακτηριστικά αυτής της θεραπευτικής έκφρασης και τόνισε κάποιες από τις δυνατότητές της, όπως, την αυτο-έκφραση, την ενεργή συμμετοχή μέσω της φαντασίας και τη βίωση νου και σώματος μέσα από τον αυτοσχεδιασμό. Η επόμενη μέρα του σεμιναρίου συνεχίστηκε με την παρουσίαση της Λένιας Θεοδώρου, ψυχολόγου και υπαρξιακής ψυχοθεραπεύτριας. Η Λένια ξεκίνησε την ομιλία της παρουσιάζοντας το θεωρητικό μέρος της εργασίας της με ένα βιωματικό τρόπο και εστίασε στις πολλαπλές συνδέσεις της φωτογραφίας με την ψυχοθεραπευτική διαδικασία και παρουσίασε πολλά από τα πιθανά θεραπευτικά οφέλη της σύνδεσης της φωτογραφίας με την ψυχοθεραπευτική διεργασία. Μιλώντας από καρδιάς και περιγράφοντας μέσα από τα προσωπικά της βιώματα, η Λένια, έδειξε προς τη δυνατότητα μιας υπαρξιακής θεραπευτικής πρακτικής που διευρύνεται και προχωρά μέσα από την ενασχόληση με την φωτογραφία. Στην παρουσίασή της εντάχθηκαν έννοιες από την αυτογνωσιακή φωτογραφία και την φωτοθεραπεία της Judy Weiser και διερευνήθηκαν τα οφέλη μιας ψυχοθεραπείας που εντάσει τη φωτογραφία στην καθημερινή της πρακτική όχι τόσο ως τεχνική όσο κυρίως ως έναν ακόμη δρόμο φαινομενολογικής διερεύνησης και αναστοχασμού, εισάγοντας το ακροατήριό της σε πολλά και ουσιώδη ερωτήματα προς την αναζήτηση της κατάλληλης θεραπευτικής στάσης και πρακτικής. Το διήμερο διαδικτυακό σεμινάριο έκλεισε με την ομιλία του Αλέξη Χαρισιάδη, όπου μετά από μια μικρή εισαγωγή παρουσίασε την θεραπευτική διαδρομή του με το περιστατικό μιας θεραπευόμενης. Ο Αλέξης, ξεδίπλωσε στο ακροατήριο την πολύχρονη συνοδοιπορία του μαζί της μέσα από τις πολλές δυνατότητες που αναδύθηκαν στη θεραπευτική τους συν-εργασία, καθώς μέσα από τη χρήση της τη ζωγραφικής, κατόρθωσαν μια διαφορετική θεραπευτική σύνδεση, επιτυγχάνοντας θετικά αποτελέσματα. Ο Αλέξης έδειξε, όπως συχνά φέρνει με τα προσωπικά του παραδείγματα, προς μια φαινομενολογική προοπτική ικανή να διαμορφώσει μια εμπλουτισμένη υπαρξιακή ψυχοθεραπεία. Μια ψυχοθεραπεία που δεν βασίζεται μόνο στα ασφαλή, γνώριμα ή προκαθορισμένα πλαίσια αλλά κυρίως εστιάζει σε μια ευρύτερη διερεύνηση του προσώπου που συνοδοιπορούμε, προωθώντας έτσι μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού και της ύπαρξης που βασίζεται στο σεβασμό και την ιερότητα ενός άγνωστου Άλλου.

Κλείνοντας τα σχόλια αξίζει, ίσως, να αναφέρουμε πως η ενασχόληση και η επαφή με την τέχνη κατά τη θεραπευτική διαδρομή, έτσι όπως την ανέπτυξαν και οι τρείς ομιλητές/τριες, επιτρέπει μια ευρύτερη έκφραση, διευκολύνοντας την αναζήτηση της αυθεντικής εσωτερικότητας ή α-λήθειας μας, καθώς μας προσκαλεί, όλο και περισσότερο, σε μια πληρέστερη εμπλοκή με τη θεραπευτική διαδικασία. Μέσω της δημιουργίας ή της αντίληψης του έργου τέχνης λοιπόν, θεραπευτές και θεραπευόμενοι μπορούν να εξερευνήσουν συναισθήματα, σκέψεις και εμπειρίες σε ένα περιβάλλον όπου η έκφραση είναι ελεύθερη και ανοικτή και μέσα από μια διαδικασία που βοηθάει στην αναδιοργάνωση συναισθημάτων και εμπειριών να καταφέρουν να ενισχύουν την συμμετοχή και την εσωτερική τους αυθεντικότητα. Στο πλαίσιο μιας υπαρξιακής ψυχοθεραπείας, η τέχνη, μπορεί ακόμη να προσφέρει μια προοπτική όπου η επαφή μας μαζί της δεν είναι απλώς μια αισθητική εμπειρία αλλά και ένας τρόπος για να κατανοήσουμε ευρύτερα την ίδια την ύπαρξη, συμβάλλοντας στην αποκάλυψη της προσωπικής αλήθειας του Είναι. Ο Heidegger σημειώνει για αυτό πως, η ίδια η τέχνη δεν είναι απλώς προϊόν δημιουργίας, αλλά μια διαδικασία αποκάλυψης της αλήθειας, καθώς μέσω της τέχνης, ανοίγεται ένας ολόκληρος κόσμος νέων δυνατοτήτων, και ο ίδιος ο δημιουργός ή ο συμμετέχων βιώνει και κατανοεί έναν κόσμο που προηγουμένως μοιάζει να του ήταν κρυμμένος ή αδιάφορος. Ο ψυχοθεραπευτής εδώ “επιτρέπει” στον πελάτη του να ανακαλύψει τον εαυτό του μέσα από την έκφραση της τέχνης (όπως η ζωγραφική, η φωτογραφία, η μουσική), δημιουργώντας ένα νέο τόπο κατοίκησης, σαν μια νέα δυνατότητα για την ανακάλυψη και την κατανόηση των βαθύτερων συναισθημάτων και σκέψεων που κάθε άνθρωπος φέρει στη ύπαρξή του. Με αυτή την έννοια η τέχνη μπορεί να αποτελέσει κάτι ευρύτερο από ένα εργαλείο για την προώθηση της αυτονομίας των ανθρώπων, μπορεί να γίνει ο οδηγός για την αποκάλυψη μιας καθολικής αλήθειας ενσωματωμένης στην ύπαρξη, αποτελώντας, εντέλει, η ίδια έναν δρόμο για να ανακαλυφθεί αυτή η α-λήθεια.