Ο συσχετισμός μεταξύ Είναι και κόσμου βρίσκεται από καιρό στο επίκεντρο της φαινομενολογικής θεωρίας και πρακτικής. Και παρότι η φαινομενολογία είναι συνήθως κατανοητή ως μια περιγραφική πειθαρχία που δείχνει πώς τα βασικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης συνάντησης με τα πράγματα και τους ανθρώπους στον κόσμο είναι αρθρωμένα, η φαινομενολογία βασίζεται επίσης σε ηθικούς προβληματισμούς.

Θα μπορούσαμε αρχικά να πούμε πως η φαινομενολογία είναι η ίδια μια αρετή πειθαρχίας. Αντιλαμβανόμενοι πως οι αρετές μας εξαρτώνται από την τύχη, την κατάρτιση, την πολιτιστική ενσωμάτωση και την πρόθεση και εμφανίζονται με τον τρόπο που κανείς ενεργεί στον κόσμο (παρόλο που δεν είναι αναγκαίες προϋποθέσεις αυτών των ενεργειών), οι αρετές δεν είναι μόνο τάσεις διάθεσης (κάποιος να συμπεριφέρεται με ορισμένο τρόπο), αφορούν και το πώς (τον τρόπο με τον οποίο κάποιος συμπεριφέρεται), συνεπώς αφορούν όχι μόνο στο τι κανείς κάνει αλλά και τις συνέπειές του τι κάνει. Σε μια υπαρξιακή φαινομενολογική ψυχοθεραπεία που επιδιώκει μια διαρκώς ανοιχτή απόκριση προς την ίδια την ύπαρξη αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς κανείς χρειάζεται να υπομείνει την αδυναμία συμφιλίωσής τους με μια υπερβατική σύνθεση και χωρίς να ασχολείται με την επίλυση αυτής της δυναμικής τάσης προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Όπως σημειώνει και ο Stadlen (2020), ο υπαρξιακός ψυχοθεραπευτής δεν επιβάλλει τη δική του ηθική στον θεραπευόμενο, αλλά διευκολύνει (αυτό που τελικά είναι μια ηθική εξερεύνηση του ίδιου του θεραπευόμενου) την ανάδυση του πώς να ζήσει. Ο ψυχοθεραπευτής εδώ χρειάζεται μόνο να μάθει να αφήνει τον άλλον να μάθει, πρόκειται ωστόσο για μια λεπτή πειθαρχία που, όπως πολύ όμορφα τονίζει ο Stadlen, μπορεί να γίνει έργο μιας ζωής. Και, όταν ο θεραπευόμενος οικειοποιηθεί την ύπαρξη του, οι κατάλληλες παρεμβάσεις του ψυχοθεραπευτή παίρνουν μορφή από το «άλμα μπροστά» του Heidegger, διευκολύνοντας την αναζήτηση του άλλου στην αποκάλυψη του Είναι του και όχι προτείνοντάς του λύσεις.

Η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία δεν είναι μελέτη μεμονωμένων υποκειμένων ή προσώπων, αντίθετα το πρόσωπο κατανοείται όπως ήδη και πάντα είναι εν-τω-κόσμω με-τους-άλλους. Ο Stadlen γράφει πως αυτό από μόνο του έχει ριζικές ηθικές συνέπειες καθώς το «πάθος» και ο «λόγος» δεν είναι στοιχεία ενός απομονωμένου υποκείμενου αλλά εμφανίζονται στον τόπο του μεταξύ (του Mit-sein όπως περιγράφεται από τον Heidegger) καθώς η φαινομενολογική υπαρξιακή προοπτική θεωρεί τον άνθρωπο, πάντα σε σύνδεση, ευρισκόμενο μέσα στον κόσμο με τους άλλους. Κάθε ανθρώπινο βίωμα μπορεί έτσι να γίνει κατανοητό ως μια συνηθισμένη ανθρώπινη αντίδραση μέσα σε μια διαπροσωπική κατάσταση και μια υπαρξιακή ψυχοθεραπεία μπορεί να διευκολύνει την αφύπνιση της πρωταρχικής δομής του ατόμου να είναι-με-τους-άλλους. Αυτή η υλοποίηση, όπως γράφει ο Stadlen, είναι ηθική καθώς η ηθική εξερεύνηση είναι «υπαρξιακή», σύμφωνα με τη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης, και δεν μπορεί να αυξηθεί από οποιοδήποτε σύστημα ή επιστήμη. Αντίθετα, όπως το τοποθέτησε ο Heidegger, ο άνθρωπος είναι «εκστατικός», με την έννοια ότι η ίδια μας η ύπαρξη είναι ένα ερώτημα για τον εαυτό μας και στο πλαίσιο μιας υπαρξιακής ψυχοθεραπείας μόνος κατάλληλος αυτής της περιγραφικής διερεύνησης μπορεί να είναι ο ίδιος ο θεραπευόμενος. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Stadlen, αν και η φύση του ανθρώπινου όντος είναι «εκ-στατική», είναι κοινή εμπειρία ότι ως άνθρωποι παραιτούμαστε από την έκσταση και αυτό μπορεί έχει σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή μας. Για παράδειγμα, όπως γράφει ο ίδιος, η σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία οδηγεί συχνά στο να καταπιέζει το παιδί, όχι κατ’ ανάγκη την πραγματική μνήμη ή τα σεξουαλικά συναισθήματα, αλλά στην ηθική διάσταση του τι συνέβη, το οποίο είναι το πιο αφόρητο.

Μέσω μιας υπαρξιακής ψυχοθεραπείας, τόσο ο θεραπευόμενος όσο και ο ψυχοθεραπευτής έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν και να ανανεώσουν από κοινού την εκστατική φύση της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Heidegger το περιέγραψε ως «das Ereignis», την έκκληση του να-γίνεσαι (Seyn) και της ανθρώπινης ύπαρξης (Da-sein) για τον άλλον, την επαφή ή αλλιώς τη γείωση του ανθρώπου στην πηγή των όντων. Αυτό, που και για τον Heidegger, αποτελεί θεμέλιο μιας ηθικής, βαθύτερης από ένα απλό δεοντολογικό σύστημα κανόνων, πρωταρχικά σύμφωνο με τις αρχαίες ηθικές αρχές της αγάπης του άλλου, του διπλανού, του ξένου και σε σεβασμό και δέος για όλες τις πτυχές του κόσμου που κατοικούμε είναι πρωταρχικό σε μια υπαρξιακή ψυχοθεραπεία και ίσως το πολυτιμότερο αγαθό της.