Άρθρα
ΕΥΗ ΔΑΛΛΑ
Νοηματοδότηση και στάσεις ζωής
Painting © Pablo Picasso | Tete de femme Dora Maar, 1939
Κατά την van Deurzen (Existential Psychotherapy and Counselling, 2002), οι στάσεις ζωής χωρίζονται σε τέσσερις ενότητες:
Umwelt: Η φυσική διάσταση αφορά την σχέση μας με το σώμα μας και το φυσικό περιβάλλον. Πρέπει να καθορίσουμε την στάση μας απέναντι στα βιολογικά δεδομένα που καθορίζουν και περιορίζουν την ύπαρξή μας, λ.χ. η σωματική μας διάπλαση, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι αισθήσεις μας, η υγεία μας, η περατότητά μας, οι δυνατότητες δράσης και αντίδρασης, τα ένστικτα και η διαίσθησή μας, η σχέση μας με την τροφή, την άθληση, την σεξουαλικότητα, την τεκνοποίηση, κ.ο.κ. Η σημαντικότητα αυτής της διάστασης πηγάζει από το γεγονός ότι η ύπαρξή μας είναι σωματοποιημένη (embodied).
Θεραπευτικά: Άτομα που αποζητούν σχέσεις σαν μέσο επιβεβαίωσης ελκυστικότητας τους, άτομα που αυτοτραυματίζονται προς επιβεβαίωση της ύπαρξής τους ή που αποζητούν τον θάνατο, τα προβλήματα διατροφής, η χρήση σωματικών συμπτωμάτων για κάλυψη αδυναμιών, μη αποδοχή της ασθένειας και του θανάτου, κ.ο.κ.
Mitwelt: Η κοινωνική διάσταση αφορά την σχέση μας με τους άλλους στις κοινωνικές, πολιτικές, πολιτισμικές και ιστορικές συνθήκες που διέπουν την ύπαρξή μας. Καλούμεθα να ορίσουμε την θέση μας μεταξύ των αντιθέτων πόλων: εγωισμού και αλτρουισμού, αγάπης και μίσους ή αδιαφορίας, επιβολής και υποταγής, ομοιότητας και διαφοράς, προσέγγισης και αποξένωσης, δεκτικότητας και απόρριψης. Στόχος δεν είναι να προσκολληθούμε σε έναν πόλο, αλλά να αξιοποιούμε ευέλικτα και τις δύο δυνατότητες, ανάλογα με τις συνθήκες.
Θεραπευτικά: Άτομα με δυσκολίες προσαρμοστικότητας στις σχέσεις τους με τους άλλους, που «κρύβονται» πίσω από μάσκες επιθετικότητας ή τυπικότητας, που αποσύρονται σωματικά ή ψυχικά ή καταφεύγοντας σε ουσίες.
Eigenwelt: Η πρσωπική διάσταση αφορά την σχέση με τον εαυτό μας και με τους οικείους μας. Βασίζεται στα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις ιδέες, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μας, τους στόχους μας και τον χαρακτήρα που διαμορφώνουμε Χωρίς αυτήν την γνώση του εαυτού μας, είναι αδύνατο να δράσουμε δημιουργικά ή να έχουμε μία πραγματική σχέση οικειότητας με κάποιον άλλον όπου θα μπορούμε να «είμαστε» με τον άλλον, να μοιραζόμαστε τον εσωτερικό μας κόσμο χωρίς να χρειάζεται να «αποδείξουμε» ο,οτιδήποτε
Θεραπευτικά: Άτομα που «δεν νοιώθουν άνετα στο πετσί τους», που πορεύονται χωρίς να γνωρίζουν αν πραγματικά θέλουν αυτό που πράττουν και αν πράττουν αυτό που θέλουν, άτομα που δεν γνωρίζουν ποιοι είναι που έχουν γίνει μονοδιάστατοι, χωρίς ζωτικότητα και δημιουργικότητα, που νοιώθουν «άδειοι» και κολλάνε σε άγονες επαναληπτικές ρουτίνες.
Überwelt: Η πνευματική διάσταση αφορά τις αξίες μας: ηθικές, πνευματικές, περιβαλλοντολογικές, πανανθρώπινες. Αποτελείται από την στάση μας απέναντη στην ζωή, στο νόημα που δίνουμε στην ύπαρξή μας, στις αξίες βάσει των οποίων αξιολογούμε, δικαιολογούμε, ιεραρχούμε και κατευθύνουμε τις πράξεις μας. Τι είναι τόσο σημαντικό για μας που θα δίναμε και την ζωή μας υπερασπίζοντάς το;
Θεραπευτικά: Άτομα που ψάχνουν τον εαυτό τους με έναν περιορισμένο και εγωκεντρικό τρόπο, που δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν αξίες τις οποίες απλά μιμήθηκαν από αξίες που οι ίδιοι επιλέγουν, άτομα που διστάζουν να επιλέξουν τον δικό τους δρόμο και νοιώθουν «υπαρξιακή ενοχή» διότι δεν έχουν εκπληρώσει το χρέος τους προς την ύπαρξη.